Priroda i društvo

Zagađen vazduh najveći ekološki rizik po zdravlje

U Crnoj Gori, nešto više nego u zemljama regiona Evrope, kvalitet vazduha mjereno koncentracijom PM2.5 čestica je lošiji u ruralnim nego u urbanim zonama.

Izvor: internet

Zagađen vazduh, u zatvorenom i otvorenom prostoru, predstavlja najveći ekološki rizik po javno zdravlje i odgovoran je za sedam miliona prijevremenih smrtnih slučajeva u svijetu na godišnjem nivou, saopštila je šefica Kancelarije Svjetske zdravstvene organizacije (SZO) u Crnoj Gori Mina Brajović.

Kako je navela, prema procjenama SZO Globalne observatorije za zdravlje za period 2010, 2015 i 2019.godine, kvalitet vazduha u Crnoj Gori – mjeren koncentracijom praškastih materija (PM2.5)- je unaprijeđjen (19.3 µg/m3).

“Ali isto tako, činjenica je da je vazduh u Crnoj Gori lošijeg kvaliteta u odnosu na prosjek u regionu Evrope (14.88 µg/m3).Posebno zabrinjava što su koncentracije praškastih, suspendovanih čestica (PM2.5) u Crnoj Gori u prosjeku na godišnjem nivou gotovo četiri puta veće od onoga što su SZO preporučene vrijednosti (5 mg/m3)”, kazala je Brajović u autorskom tekstu.

Prema njenim riječima, u Crnoj Gori, nešto više nego u zemljama regiona Evrope, kvalitet vazduha mjereno koncentracijom PM2.5 čestica je lošiji u ruralnim nego u urbanim zonama.

Brajović je podsjetila da smo već duži niz godina svjedoci identične situacije i da se u gotovo isto vrijeme, u zimskim mjesecima “gušimo” u lošem vazduhu.

“Zagađenost vazduha je ozbiljan izazov za veliki broj zemalja zapadnog Balkana. Primjera radi, prosječne godišnje koncentracije u susjednim zemljama su : Albanija (16,28); BiH (26,19), Bugarska (17,29), Sjeverna Makedonija (25,17), Srbija (21,19)”, rekla je Brajović.

Ona je kazala da niko nije imun na zagađen vazduh, ali je i činjenica da postoje značajne geografske razlike u pogledu veće izloženosti zagađjenom vazduhu.

“Osim toga, procijenjeno opterećenje bolestima koje se povezuje sa zagađenim vazduhom zavisi od zdravlja nacije i demografije”, navela je Brajović.

Ona smatra da je važno imati na umu da dugotrajna izloženost zagađenom vazduhu , posebno praškastim česticama (PM česticama) je povezana sa povećanim umiranjem i učestalim obolijevanjem, posebno kada je riječ o kardiovaskularnim i respiratornim oboljenjima.

“Iako se tokom godine evidentiraju tzv “peak -ovi” u pogledu zagađjenosti vazduha, najveću prijetnju po naše zdravlje predstavlja dugotrajna izloženost tokom trajanja godine”, upozorila je Brajović.

Ona je podsjetila da je krajem 2015.godine SZO podržla sprovođenje Studije o procjeni uticaja zagađenosti vazduha na zdravlje u Nikšiću, Podgorici I Pljevljima.

Tada je, navodi Brajović, utvrđeno da se preko 250 prijevremenih smrtnih ishoda godišnje, vezuje za izloženost česticama koja je veća od onih koje se preporučuju Smjernicama SZO o kvalitetu vazduha.

“Prema našim najnovijim procjenama koje je SZO objavila 2022.godine, 703 smrtna ishoda prije navršene 70-te godine života (prijevremeni mortalitet) su posljedica zagađenog vazduha u Crnoj Gori, od cega se u 51 odsto smrtnih slucajeva radi o ishemijskom (koronarnom) oboljenju srca”, kazala je Brajović.

Prema njenim riječima, drugi po redu uzrok umiranja jesu moždani udari čija je stopa u poređenju sa prosjekom u regionu Evrope veća za gotovo 4,5 puta.

“Ovo su zaista zabrinjavajući podaci”, upozorila je šefica SZO kancelarije u Crnoj Gori.

Ona je navela das u uzroci problema zagađenog vazduha u Crnoj Gori, kao i u ostatku regiona zapadnog Balkana brojni.

“Potrebno je da ulaganje u čist vazduh i zdrava pluća bude prioritet na agendi nacionalnih i lokalnih vlasti. To je investicija u budućnost koja donosi viseštruke benefite: ulažući u kvalitetan vazduh čuvamo živote i zdravlje, i doprinosimo održivom, inkluzivnom i zelenom razvoju društva u kojem niko neće biti zaboravljen”, poručila je Brajović.

Sledeće

Protest zaposlenih u Hitnoj u podne

Ne propustite

Mrtve životinje i smeće ugrožavaju izvorište Bolje sestre

Reklama

Klikni da ostaviš komentar

Priroda i društvo

Uspjeh korisnika Dnevnog centra Zeta na sportskom takmičenju u Tivtu

Dana 7. novembra 2025. godine, korisnici Dnevnog centra Zeta učestvovali su na Takmičenju u atletici i dvoranskom boćanju za djecu i mlade sa smetnjama i teškoćama u razvoju, održanom u Tivtu, u organizaciji Dnevnog centra Tivat i Sportskog kluba „Specijalna Olimpijada“ Tivat, pod pokroviteljstvom Opštine Tivat.

Događaj je okupio djecu i mlade sa smetnjama i teškoćama u razvoju iz cijele Crne Gore, stvarajući priliku za druženje, takmičenje i razmjenu pozitivnih iskustava.

Korisnici Duško Lazović, Lazar Peruničić, Radovan Bubanja i Petar Đuretić, u pratnji zaposlenih Dnevnog centra Zeta, ostvarili su zapažene rezultate i osvojili većinom zlatne medalje u disciplinama u kojima su se takmičili. Pored sportskih uspjeha, učesnici su stekli nova prijateljstva i ponijeli lijepe uspomene.

Posebnu čast predstavljalo je to što je direktorica Dnevnog centra Zeta imala priliku da dodijeli medalje svim takmičarima, što je bio najradosniji trenutak dana i simbol zajedništva i podrške.

Dnevni centar Zeta zahvaljuje se Dnevnom centru Tivat na sjajnoj organizaciji, gostoprimstvu i toploj atmosferi koja je obilježila ovaj lijepi događaj.

Priroda i društvo

U Crnoj Gori sjutra dan žalost povodom tragediju u Tuzli

U Crnoj Gori sjutra će biti dan žalosti, povodom pogibije 11 osoba u požaru u Domu penzionera u Tuzli, odlučila je Vlada.

U velikom požaru koji je sinoć izbio u Domu penzionera u Tuzli stradalo je 11 štićenika te ustanove, dok je 30 osoba povrijeđeno.

Iz Vlade Crne Gore su rekli da je odluka o proglašenju dana žalosti donijeta na telefonskoj sjednici, a na osnovu pribavljenih saglasnosti većine članova.

“Na dan žalosti, u skladu sa Zakonom o državnim simbolima i Danu državnosti, zastave će biti spuštene na pola koplja na svim zgradama državnih organa i zgradama organa lokalne samouprave i javnih ustanova”, kaže se u saopštenju.

Navodi se da se, u skladu sa Odlukom, na dan žalosti na javnim mjestima neće održavati programi javnog, kulturnog i zabavnog karaktera, a u ugostiteljskim objektima se neće emitovati muzika.

“Elektronski i drugi mediji dužni su svoje programske sadržaje prilagoditi obilježavanju dana žalosti “, dodaje se u saopštenju.

Premijer Milojko Spajić I članovi Vlade uputili su saučešće porodicama stradalih, gradonačelniku Tuzle Zijadu Lugaviću i sugrađanima, kao i predsjednici Vijeća ministara Borjani Krišto i svim građanima BiH.

Priroda i društvo

Predavanje u SMŠ Golubovci: Učenici učili o prevenciji vršnjačkog i sajber nasilja

Izvršni direktor Internacionalne policijske organizacije Crne Gore (IPO CG) Momčilo Šćekić, generalni sekretar Boris Janković i direktorica Sektora bezbjednosti prof. dr Vesna Ratković održali su edukativno predavanje na temu „Prevencija vršnjačkog i sajber nasilja“ učenicima i nastavnom osoblju Srednje mješovite škole u Golubovcima.

Predavanje je organizovano na poziv Kulturno-informativnog centra „Zeta“ i SMŠ Golubovci, u okviru programa „Nedjelja saradnje“, koji ima za cilj edukaciju i jačanje povezanosti obrazovnih ustanova, institucija i lokalne zajednice.

Tokom predavanja, predstavnici IPO CG govorili su o značaju pravovremene reakcije na pojave nasilja, načinima zaštite djece i mladih u digitalnom prostoru, kao i o ulozi škole, roditelja i zajednice u stvaranju bezbjednog okruženja. Poseban akcenat stavljen je na podizanje svijesti o odgovornom korišćenju interneta i važnosti međusobnog poštovanja.

Predavači su istakli da je sve veći broj mladih izložen različitim oblicima rizika u digitalnom okruženju – od online uznemiravanja i zloupotrebe ličnih podataka do manipulisanja i ucjenjivanja putem društvenih mreža i digitalnih platformi. Naglašeno je da je blagovremeno reagovanje od ključnog značaja, kako u školskom, tako i u virtuelnom prostoru. U tom procesu, važnu ulogu imaju svi – učenici, nastavnici, roditelji i šira zajednica, uz obavezu da se svaka pojava nasilja prijavi nadležnim službama i institucijama.

Tokom edukacije, učenicima su predstavljeni praktični savjeti za bezbjedno korišćenje interneta, značaj kritičkog razmišljanja i važnost prijavljivanja nasilja bez straha od posljedica ili stigmatizacije. U okviru programa prikazana su i dva edukativna filma posvećena ovoj temi.

Predavanje je imalo interaktivan karakter, pa su učenici imali priliku da postavljaju pitanja, iznesu svoja iskustva i dileme, te kroz otvoren razgovor dobiju jasne smjernice kako da prepoznaju i izbjegnu opasne situacije.

Kroz ovakve programe, škola i lokalna zajednica nastoje da doprinesu stvaranju sigurnijeg i podržavajućeg okruženja za mlade, uz jačanje svijesti o važnosti zajedničke odgovornosti u prevenciji nasilja.