Priroda i društvo

Ko je bio Sveti Sava?

Sveti Sava je bio srpski princ, monah, književnik i prvi arhiepiskop nezavisne Srpske pravoslavne crkve.

Rođen je 1175. godine kao Rastko Nemanjić, najmlađi sin velikog župana Stefana Nemanje i Ane Nemanjić, kćerke carigradskog imperatora Romana. Još kao dete je obožavao i redovno prisustvovao crkvenim službama, a ikone su ga posebno zanimale. Kada mu je bilo 17 godina, upoznao je jednog monaha i s njim se ubrzo uputio ka manastiru Svetog Pantelejmona na Svetoj gori, napustivši očevu kuću. U tom manastiru se zamonašio 1192. godine kada je i dobio ime Sava.

Godine 1196. veliki župan Stefan Nemanja napušta svoje kraljevstvo – Rašku, i pridružuje se sinu u manastiru Studenica, gde postaje monah i dobija ime Simeon. Iste godine i Rastkova majka Ana je napustila svoj dotadašnji život i zamonašila se, postavši Anastasija. Dve godine kasnije, Sava i Simeon osnivaju manastir Hilandar na Svetoj gori. Simeon je preminuo 1199. godine, a samo nekoliko meseci kasnije proglašen je svetiteljem.

Početkom 13. veka Sava je postao đakon i sveštenik Hilandara, a zatim i arhimandrit u Solunu. Kada se 1207. godine vratio u Srbiju, sa sobom je poneo i mošti svog oca, svetog Simeona i tako se izmirio s ranije zavađenom braćom Stefanom i Vukanom. U narednom periodu, tokom prvih decenija 13. veka, srpska država je doživela procvat pod vladavinom Nemanjića. Naime, 1217. godine Savin najstariji brat, Stefan bio je krunisan i tako postao Stefan Prvovenčani, a 1219. godine ekumenski patrijarh je na dvoru Vizantijskog carstva, u Nikeji, Savu proglasio prvim srpskim arhiepiskopom. Zahvaljujući Savi, Srpska pravoslavna crkva je postala autokefalna, tj. samostalna crkva koja ne zavisi od drugih crkava.

Sava je 1220. godine objavio prvi srpski Nomokanon, pravni zbornik koji obuhvata crkvene i građanske zakone koji se odnose na crkveno-pravnu problematiku. Godinu dana kasnije, osnovao je zajedno sa Stefanom Prvovenčanim crkvenu skupštinu ili savet, koji je zastupao verovanja hrišćanske pravoslavne crkve.

U prilog moći arhiepiskopa Save govori i činjenica da je 1228. godine nekim čudom uskrsnuo svog preminulog brata Stefana, čije se mošti danas nalaze u manastiru Studenica. Iste godine je Sava krunisao Radoslava, a 1234. godine i Vladislava – sinove svoga brata.

U manastiru Žiči, koji je izgradio Stefan Prvovenčani, Sava je 1234. godine svoju titulu arhiepiskopa predao svom učeniku Arseniju, i tako ga proglasio drugim srpskim arhiepiskopom.

Nakon toga, Sava kreće na put, sa željom da svoj život završi lutajući nekom nepoznatom zemljom. Proputovao je Palestinu, Siriju, Persiju, Vavilon, Egipat i Anatoliju i u svakom od ovih predela obišao sveta mesta, razgovarao s velikim isposnicima i sakupljao mošti svetaca. U Trnovu, prestonici Bugarskog kraljevstva, razboleo se i preminuo 27. januara 1236. godine.

Posle nekoliko neuspelih pokušaja, kralju Vladislavu je napokon pošlo za rukom da prebaci mošti svetog Save u manastir Mileševa, negde oko 1237. godine. Krajem 16. veka Turci Osmanlije su spalili Savine mošti na vračarskom nasipu u Beogradu, gde se danas nalazi jedna od najvećih pravoslavnih crkava na svetu, Hram Svetog Save.

Zaveštanje svetog Save je i dan danas prisutno u tradiciji pravoslavne crkve slovenskih naroda. On je najveći srpski prosvetitelj. On je čovek koji je osnovao manastir Hilandar i koji je svojom čvrstom verom u Boga, verovao i u ljude, povezivao ih i osvetljavao im životne puteve. Značajan je i kao pisac prvog srpskog Nomokanona, Žitija Svetog Simeona, Studeničkog i Hilandarskog tipika. O njemu su napisane mnogobrojne pesme i narodne umotvorine, a dan njegove smrti, 27. januar, obeležen je kao praznik svih škola i mnogih pravoslavnih vernika.

Sledeće

Lovci i etički kodeks

Ne propustite

Oni su nelegalno eksploatisali Crnu Goru

Reklama

Klikni da ostaviš komentar

Priroda i društvo

Objavljen poziv za dostavljanje zahtjeva za Program privremenih objekata NP „Skadarsko jezero”

Poziv zainteresovane javnosti u cilju pripreme Programa privremenih objekata za područje NP ,,Skadarsko jezero” za period 2025.-2029. godine

Ministarstvo prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine je, u skladu sa članom 116 Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata („Službeni list CG“, br. 64/17,44/18, 63/18, 11/19, 82/20, 86/22 i 4/23), nadležno za donošenje Programa privremenih objekata za područje Nacionalnog parka ,,Skadarsko jezero”.

U cilju pripreme i izrade što kvalitetnijeg Programa, a polazeći od potrebe da se obezbijedi transparentnost i omogući prethodno učešće javnosti, Ministarstvo poziva zainteresovane korisnike prostora da dostave svoje zahtjeve najkasnije do 24. oktobra 2024. godine.

Napominjemo zainteresovane korisnike da zahtjeve dostavljaju nadležnom Ministarstvu prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine.

Zahtjevi pristigli nakon isteka roka neće biti razmatrani.

Priroda i društvo

Potpisan Sporazum o saradnji Univerziteta Crne Gore i Centralne banke Crne Gore u oblastima istraživanja i inovacija

Rektor Univerziteta Crne Gore prof. dr Vladimir Božović i guvernerka Centralne banke Crne Gore dr Irena Radović potpisali su danas, u Rektoratu, Sporazum o saradnji. Ovaj sporazum predstavlja okvir za dugoročnu saradnju, sa fokusom na unapređenje obrazovanja, istraživanja i inovacija u oblastima od ključnog značaja za crnogorsku ekonomiju.

Rektor Božović je ukazao na značaj povezivanja akademske zajednice i vrhovne monetarne institucije u Crnoj Gori i naglasio da saradnja sa CBCG pruža izuzetnu priliku za unapređenje istraživačkih i obrazovnih kapacitete Univerziteta, naročito u oblastima koje su od strateškog značaja za ekonomski razvoj Crne Gore.

„Ovaj sporazum predstavlja više od formalnog okvira za saradnju – otvara vrata za konkretne projekte i inicijative koje će omogućiti našim studentima i istraživačima da aktivno učestvuju u razvoju novih znanja i rješavanju aktuelnih izazova, posebno u oblastima finanijskih tehnologija i zelene ekonomije“, kazao je Božović.

Guvernerka CBCG je istakla da potpisivanje sporazuma omogućava direktnu razmjenu znanja i inovacija između akademske zajednice i finansijskog sektora.

„Danas više nego ikad, finansijska pismenost i svijest o globalnim ekonomskim tokovima igraju ključnu ulogu u oblikovanju naše budućnosti, te stoga zajedno moramo raditi na obrazovanju novih generacija koje će razumijeti složenost savremenih finansijskih sistema i biti sposobne da aktivno doprinesu razvoju našeg društva kroz inovacije, istraživanja i odgovorno rukovođenje“, kazala je Radović i dodala da će, kroz ovaj sporazum, studenti imati priliku da se neposredno uključe u rad Centralne banke kroz programe stručne prakse i istraživačke projekte.

Uz navedeno, ovim sporazumom se i organizacija međunarodnih konferencija i simpozijuma, te izdavanje naučnih i stručnih publikacija koje će biti od značaja za akademsku zajednicu, ali i široku javnost. Poseban fokus biće na integraciji digitalnih tehnologija u oblasti finansija i ekonomije, te jačanju kapaciteta u obrazovnim programima koji odgovaraju potrebama tržišta rada. Očekuje se da će ova saradnja donijeti brojne benefite, kako na institucionalnom nivou, tako i za širu zajednicu, kroz unapređenje obrazovnog sistema, inovacija u finansijskom sektoru i podršku održivom razvoju Crne Gore.

Priroda i društvo

Đaković: Kod pet grla u Zeti potvrđeno prisustvo antitijela na kju groznicu

Direktor Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove Vladimir Đaković saopštio je da je kod pet grla na dva gazdinstva u Zeti potvrđeno prisustvo antitijela na kju groznicu,ali kaže da se još ne može potvrditi da su krave zaražene.

Đaković je u Bojama jutra na Televiziji Vijesti kazao da će se to znati nakon dodatnih analiza, ali tvrdi da su mliječni proizvodi bezbjedni.