Priroda i društvo

Epidemija žutice u crnogorskim gradovima

Prvi slučajevi hepatitisa A registrovani još u julu, IJZ tvrdi da je epidemija u Kotoru i Herceg Novom prijavljena u septembru.

Epidemija žutice – hepatitisa A, osim u Herceg Novom proglašena je i u Kotoru, a slučajevi zaraze registruju se i u Budvi, Nikšiću i Podgorici.Prvi slučajevi hepatitisa A potvrđeni su još u julu, kada je inspekcija sa epidemiolozima kontrolisala objekte na primorju, dok iz Instituta za javno zdravlje (IJZ) tvrde da je prvi sporadičan slučaj žutice prijavljen 21. jula ove godine, ne precizirajući koliko je inficiranih registrovano u julu i avgustu.

Iz IJZ tvrde da su prijavljene dvije epidemije i da je do 4. oktobra registrovano 27 zaraženih – 18 njih je iz Herceg Novog, četiri oboljele osobe su iz Kotora, po dvije iz Budve i Nikšića i jedna iz Podgorice.

Pojasnili su da skorija obolijevanja možda još nijesu prijavljena jer je obično potrebno nekoliko sedmica da bi se utvrdilo da li je inficirana osoba dio epidemije ili sporadičan slučaj.U IJZ tvrde i da je pravi broj oboljelih u epidemiji vjerovatno veći od prijavljenog broja, iz razloga što se neki ljudi oporave bez medicinske njege i uopšte se ne testiraju na hepatitis A.”Prva epidemija hepatitisa A je prijavljena od strane Higijensko-epidemiološke službe (HES) Herceg Novi. Prijava epidemije je u IJZ stigla 14. septembra 2022. godine.

Prema podacima iz prijave, epidemija je prijavljena na teritoriji opštine Herceg Novi, a počela je 1. septembra 2022. godine. Do momenta pristizanja prijave registrovano je 15 slučajeva obolijevanja. Od prijavljenog broja oboljelih hospitalizovano je bilo devet oboljelih.

Druga epidemija hepatitisa A je prijavljena od HES Kotor. Prijava je u IJZ stigla 15. septembra 2022. godine. Prema podacima iz prijave mjesto na kom je epidemija registrovana je ugostiteljski objekat u Kotoru. Epidemija je počela 8. septembra 2022. godine (kada je i otkrivena)”, navodi se u odgovoru IJZ.Prva informacija o epidemiji u Herceg Novom pojavila se u drugoj polovini septembra, a IJZ zvanično do sada nije obavijestio javnost o tome da se bilježe slučajevi žutice tokom ljeta u primorskim opštinama, niti da je epidemija zvanično proglašena na teritoriji Herceg Novog i Kotora.

Epidemija na svakih šest do deset godina

Oboljenje hepatitis A predstavlja zapaljenje jetre čiji je uzrok istoimeni virus. Prema podacima IJZ, simptomi bolesti su zamor, malaksalost, glavobolja i povišena tjelesna temperatura, a pored toga javlja se i gubitak apetita, mučnina, nagon na povraćanje.” Pacijenti primjećuju da je mokraća tamnija, a stolica svetlija. Posle toga se javlja žutica (ikterus) vidljiva na beonjačama, koži i sluzokožama. Ovaj najkarakterističniji znak, po kome je oboljenje i dobilo ime (žutica) se ne mora ispoljiti. Infekcija ovim virusom može proći bez pojave bilo kakvih simptoma. To su asimptomatske infekcije. Blagi oblici i asimptomatske infekcije su naročito česti u dječjem uzrastu. Hepatitis A, za razliku od nekih drugih virusnih hepatitisa (hepatitis B, hepatitis C) je najčešće blago oboljenje koje nikada ne ostavlja trajne posledice”, pojasnili su iz IJZ.

Period inkubacije, odnosno vremenski period od ulaska virusa u organizam do pojave simptoma je od 15 do 45 dana, najčešće oko mjesec.”Virus se širi kontaktom, kontaminiranom vodom ili hranom. Najznačajniji put širenja je kontaktni. Ostvaruje se preko ruku koje su kontaminirane stolicom koja sadrži virus hepatitisa A, bilo direktnim dodirom sa oboljelim ili asimptomno inficiranim ili indirektno, preko kontaminiranih predmeta. Kontaktni put širenja je vodeći u uslovima loših higijenskih prilika i prenaseljenosti. Najčešće se ostvaruje u porodicama, predškolskim i školskim kolektivima i institucijama za zbrinjavanje djece i starih lica.

U područjima sa nesigurnim vodosnabdijevanjem, voda predstavlja značajan put širenja”, navodi se na sajtu IJZ.U IJZ tvrde da su infekcije hepatitisom A u našoj zemlji stalno prisutne, ali u umjerenom intenzitetu, dok se na svakih šest do deset godina registruju epidemije ovog oboljenja.

Izvor: Vijesti

Slične teme:Crna gora portalzeta portalzeta.me zeta

Sledeće

Neznatan pad nezaposlenosti na kraju septembra

Ne propustite

Država deklarativno u borbi sa nelegalnom eksploatacijom rijeka i šljunka

Reklama

Klikni da ostaviš komentar

Priroda i društvo

Bez kolektora u Botunu raste ekološki i finansijski račun za građane

Crna Gora se nalazi pred ozbiljnim rizicima gubitka grantova Evropske unije, povoljnih kredita i potencijalnih odšteta izvođačima radova, jer izgradnja Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Botunu još uvijek nije počela.

Iako je projekat definisan, izvođači izabrani, a sredstva od oko 50 miliona eura obezbijeđena, radovi su blokirani zbog protivljenja mještana sela Botun, na granici između opština Podgorice i Zete.

Upozorenja o pravnim i finansijskim posljedicama stigla su još u februaru ove godine, kada je njemačka KfW banka, jedan od ključnih kreditora projekta, upozorila na mogućnost aktiviranja određenih klauzula u slučaju kašnjenja ili promjene lokacije.

Ovakva situacija prijeti da ugrozi i ekološku i finansijsku stabilnost Crne Gore, ali i njen evropski put. Naime, izgradnja ovog postrojenja je jedan od ključnih uslova za zatvaranje pregovaračkog Poglavlja 27 – zaštita životne sredine u procesu pristupanja Evropskoj uniji.

Iz Delegacije EU u Crnoj Gori upozoravaju da svaki dan kašnjenja znači više zagađenja rijeke Morače i Skadarskog jezera, u koje se i dalje direktno ispušta neprečišćena otpadna voda, čime se povećava ekološka šteta i rizici po javno zdravlje.

Postojeći podgorički kolektor izgrađen je još u drugoj polovini prošlog vijeka, kada je glavni grad imao oko 50.000 stanovnika, dok danas u Podgorici živi gotovo 200.000 ljudi. Zbog zastarjelog sistema, otpadne vode se i dalje uglavnom prerađuju u septičkim jamama, a njihovim uklanjanjem i uvođenjem modernog tretmana bila bi obezbijeđena trajna zaštita životne sredine i zdravlja građana.

Evropska unija je za ovaj projekat obezbijedila 33 miliona eura bespovratnih sredstava, čime pokriva preko 40 odsto ukupne investicije. Iz Delegacije EU naglašavaju da je riječ o najvećem ekološkom projektu koji je Unija podržala u Crnoj Gori.

Ipak, mještani iz Botuna odlučno se protive gradnji, tvrdeći da neće dozvoliti izgradnju postrojenja „po cijenu života“. Njihovu poziciju podržava vlast u Zeti, gdje je Demokratska narodna partija (DNP) kategorična da na njenoj teritoriji gradnje neće biti.

Pitanje kolektora u Botunu komplikuje i političku situaciju u državi. Gradonačelnik Podgorice Saša Mujović, iz Pokreta Evropa sad, nalazi se u koaliciji upravo sa DNP-om u glavnom gradu. Lider te partije Milan Knežević nedavno je zaprijetio da će DNP napustiti vlast u Podgorici ukoliko projekat bude forsiran protivno stavu Zete. Takav rasplet bi mogao izazvati i političku krizu ne samo u glavnom gradu, već i na državnom nivou, jer PES i DNP čine koalicione partnere i u Vladi Crne Gore.

Ako se gradnja uskoro ne pokrene, Crna Gora rizikuje da izgubi milionsku podršku Evropske unije, suoči se sa sudskim sporovima i odštetnim zahtjevima izvođača, ali i da nastavi da trpi ekološku štetu koja već sada ugrožava rijeku Moraču i Skadarsko jezero.

Priroda i društvo

Botun dobija kolektor sa najsavremenijom opremom

Buduće postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda u Botunu biće opremljeno najsavremenijom tehnologijom, u skladu sa evropskim standardima i najboljim praksama u ovoj oblasti, njegova izgradnja obezbijediće savremeno, sigurno i ekološki odgovorno upravljanje otpadnim vodama za preko 50 hiljada domaćinstava koliko broji Podgorica.

Predstavnici Vodovoda i kanalizacije Podgorica, rukovodstvo starog postrojenja, inženjeri nadzora i izvođači radova nedavno su boravili u Turskoj, gdje su u fabrici Astim u Istanbulu testirali dio opreme namijenjene kolektoru.

Tom prilikom ispitana su četiri mikro-disk filtera otvora od 20 mikrona i kapaciteta 1.067 m³/h po jednom filteru, koji će se koristiti u završnoj fazi procesa – nakon biološkog tretmana, a prije UV dezinfekcije i ispuštanja vode u Moraču.

“Filteri koje smo testirali predstavljaju vrhunac tehnologije u ovom segmentu. Njihova primjena obezbijediće kvalitetnu obradu otpadnih voda i zaštitu životne sredine”, istakao je Ričard Sampson, glavni inženjer nadzora kompanije Fichtner, koja sa firmom Iwa Consult prati izgradnju i projektovanje sistema.

Tokom posjete, delegacija je obišla i Atakoj postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda u Istanbulu, kojim upravlja kompanija Kuzu Group, izvođač radova u Podgorici. To postrojenje obrađuje čak 640.000 kubnih metara otpadnih voda dnevno, a pročišćena voda se ponovo koristi za navodnjavanje, čišćenje i druge potrebe.

Iz podgoričkog Vodovoda navode da se u Botunu primjenjuju provjerena i pouzdana rješenja koja garantuju dugoročnu održivost i očuvanje životne sredine.

“Glavni projekat je završen i odobren još u decembru 2024, a nakon dorada, krajem jula 2025. predat je i Elaborat procjene uticaja na životnu sredinu. Do danas je realizovano oko 80 odsto nabavke opreme – mehanička oprema, toplotni uljni kotao i elektrofilter već su dopremljeni i uskladišteni u Podgorici”, saopštili su iz Vodovoda.

Priroda i društvo

NVO Bijeli štap: Ponovna vještačenja o invaliditetu su protivna našem dostojanstvu i Konvenciji UN-a

Grupa od 27 građana sa urođenim invaliditetom izrazila je zabrinutost zbog Nacrta zakona o jedinstvenom vještačenju invaliditeta, koji je usvoila Vlada Crne Gore na sjednici održanoj 24.jula. U reagovanju poručuju da su ponovna vještačenja protivna njihovom dostojanstvu i Konvenciji UN-a.

U saopštenju koje potpisuje izvršna direktorica Nevladine organizacije „Bijeli štap“ Nikšić Slavica Samardžić, traže da ih zakon izuzme od obaveze ponovnog vještačenja.

Njihovo reagovanje prenosimo u cjelosti:

Svi smo rođeni sa invaliditetom. Tokom života smo se suočavali sa brojnim izazovima i preprekama od obrazovanja, preko zapošljavanja, do pristupa zdravstvenoj zaštiti, javnom prevozu i drugim osnovnim uslugama. U gotovo svim segmentima društva nailazimo na barijere koje nas ograničavaju i isključuju. Uprkos svemu tome, uprkos trajnosti naših stanja i brojnim medicinskim i stručnim procjenama koje smo već prošli, sada se pred nas ponovo stavlja obaveza da do 01.07.2029. godine podnesemo zahtjev za novo vještačenje.

Ukoliko to ne učinimo u predviđenom roku, izgubit ćemo status osobe sa invaliditetom, procenat invaliditeta i sva prava koja iz tog statusa proizilaze – bez obzira na to što se naša medicinska slika nije promijenila, jer je od rođenja trajna i potvrđena. Kao osobe sa urođenim invaliditetom, želimo jasno istaći da je za nas potpuno nedopustivo da budemo izloženi ponovnom vještačenju. Naš invaliditet je trajno utvrđen i potvrđen od samog rođenja. Ponovno vještačenje nam donosi nepotreban stres, narušava naše dostojanstvo i predstavlja dodatno opterećenje, koje ne možemo i ne smijemo trpjeti. Zato tražimo da se u zakonu jasno izuzmu osobe sa urođenim invaliditetom od obaveze ponovnog vještačenja.

To nije samo pitanje pravde i poštovanja, već i osnovno ljudsko pravo da živimo dostojanstveno, bez dodatnih i suvišnih prepreka. Nacrt zakona ne pravi razliku između osoba koje su invaliditet stekle u toku života i nas koji smo sa njim rođeni. Za osobe sa urođenim, trajnim invaliditetom, ponovno vještačenje je administrativno nepotrebno, suštinski besmisleno i psihološki veoma teško. Ono dodatno produbljuje osjećaj nepovjerenja, birokratske nesigurnosti i lične degradacije. Takođe, postoji ozbiljna bojazan da mnogi – zbog lošeg zdravstvenog stanja, nedovoljne informisanosti ili drugih sistemskih prepreka neće moći da podnesu zahtjev u predviđenom roku.

Time bi, ne svojom krivicom, izgubili doživotno stečena prava i zaštitu koja im pripada. Ovakav pristup ne samo da je pravno i etički problematičan, već je i u suprotnosti sa Konvencijom Ujedinjenih nacija o pravima osoba sa invaliditetom, koju je Crna Gora ratifikovala, kao i sa temeljnim evropskim vrijednostima i standardima ljudskih prava, ka kojima kao država težimo. Pozivamo donosioce odluka da ozbiljno razmotre naše stavove i prilagode zakon na način koji neće ugroziti prava i dostojanstvo onih koji s invaliditetom žive cijeli život. Naša prava nisu privilegija – ona su temelj našeg dostojanstva i jednakosti.

Zato tražimo od države Crne Gore da jasno prepozna i zaštiti specifičan položaj osoba sa urođenim invaliditetom, te da zakonom obezbijedi trajnost i nepovredivost naših prava – kao što to nalažu međunarodne obaveze, savremeni standardi i temeljna načela ljudskog dostojanstva. Vjerujemo da Crna Gora može i mora donijeti zakone koji unapređuju sistem, a ne dovode u pitanje sigurnost i osnovna prava onih koji su cijeli život suočeni sa brojnim preprekama, ali uprkos svemu – dostojanstveno žive i doprinose ovom društvu.