Magazin

Manastir Ostrog – jedan od simbola pravoslavlja

Manastir Ostrog smatra se jednom od najvećih pravoslavnih svetinja na Balkanu. Isklesan u steni, ovaj manastir odoleva vremenu i čuva bogatu istoriju.

Prelepi beli manastir u horizontalnoj steni jedna je od tri najposećenije hrišćanske destinacije na ovim prostorima. Svi koji obiđu tu veličanstvenu građevinu svedoče o miru koji su osetili, a za ovaj manastir vezuju se i brojna „čuda“ u vidu izlečenja koje su neki vernici navodno iskusili.

Narodna predanja kažu da se u okolini ove svetinje nikada nije dogodila nikakva nesreća.

Manastir je posvećen Svetom Vasiliju Ostroškom, a sastoji se iz gornjeg i donjeg manastira. Izgrađeni su na mestu najudaljenijih pećinskih isposnica. Prvo se započelo za gradnjom u pećini u selu Zagorak. Po predanju nakon dana provedenog u nadgledanju radova na manastiru, Vasilije je u snu od samog Boga dobio uputstvo da manastir prenese u Ostroške grede – gde bi se građevina posvećena služenju Gospodu stopila sa prirodom.

Vuk Stefanović Karadžić takođe je zapisao da je Vasilije svojim sredstvima od isposnice postavio temelje Ostroga. Prvo je podigao konak za mlade kaluđere koji je postao zametak današnjeg Donjeg manastira. Matica današnjeg Donjeg manastira jeste crkva Svete Trojice a hram je sagrađen 1824. godine. U ovoj crkvi se na freskama mogu videti čuda Svetog Vasilija.

Donji manastir takođe ima bitnu ulogu u novijoj istoriji crnogorskog naroda. Osmog februara 1942. godine tu je održana skupština na kojoj su donete istorijski bitne odluke o daljoj borbi protiv nemačkog okupatora i organizaciji nove narodne vlasti.

Važni istorijski događaji, koji nas vode u dalju prošlost, vezuju se i za Gornji manastir. Tokom pedesetih godina XIX veka crnogorski vojvoda Mirko Petrović se sa još svega sedamnaest saboraca zatvorio u manastir i junački borio protiv daleko mnogobrojnije turske vojske. Devet dana su se junački branili i pobili ogroman broj Turaka koji su vršili česte juriše. U strahu da ce ih Turci nadvladati i spaliti mošti svetoga Vasilija knjaz Danilo, tadašnji vladar Crne Gore, naredio im je da napuste manastir ali samo da gledaju da iznesu mosti svetog Vasilija kako ne bi pale u ruke Turcima. Tokom jedne mračne noći vojnici su uspeli da se izvuku i pobegnu sa moštima svetog Vasilija Ostroškog.

Don't Miss

Preminuo Bora Čorba

Click to comment

Zanimljivosti

Saznajte šta je „socijalno starenje“ moglo bi da bude dobro za vaše zdravlje

Ako manji društveni krug može da smanji rizik od bolesti, potpuna izolacija donosi brojne zdravstvene probleme.

Može li manji krug prijatelja biti tajna dugog života? Istraživanja pokazuju da se mnoge vrste, uključujući ljude i životinje, povlače iz društvenih aktivnosti kako stare. Ovaj fenomen, poznat kao ‘socijalno starenje’, mogao bi imati evolutivne prednosti. Novo istraživanje Centra za istraživanje ponašanja životinja na Univerzitetu u Ekseteru pokazalo je da smanjenje društvenih kontakata može pomoći u očuvanju zdravlja, piše Njujork post.

Naučnici su proučavali grupu odraslih ženki rezus makaki majmuna da bi istražili vezu između starenja, društvenih veza i zdravstvenih rizika. Koristili su modele društvenih mreža za merenje „društvene centralnosti“ – ukupnog broja socijalnih partnera i vremena provedenog u druženju. Kombinujući ove podatke sa simulacijama zaraznih bolesti, istraživači su analizirali da li manje društvenih veza može smanjiti rizik od infekcija, posebno kod starijih i imunokompromitovanih osoba.

Rezultati su pokazali da stariji makakiji koji su imali manje društvenih kontakata ređe boluju od zaraznih bolesti, što ukazuje na ‘zaštitni efekat’ društvenog povlačenja u starosti. Erin Siracusa, koautor studije iz Centra za istraživanje ponašanja životinja, ističe: „Naše istraživanje sugeriše da smanjenje društvenog kontakta kod starijih životinja, uključujući ljude, ima snažnu prednost pri prilagođavanju, prenosi Večernji.hr.

Kod starijih osoba, imuni sistem slabi, povećavajući rizik od infekcija. Međutim, analiza je pokazala da stariji makaki ređe obolevaju od svojih mlađih. „Ova ravnoteža između koristi i troškova menja se tokom života, što može dovesti do promena u društvenom ponašanju“, objašnjava Sirakuza, „Iako su starije osobe podložnije bolestima, podaci su pokazali da su stariji makakiji pretrpeli manje infekcija od mlađih“.

Autori studije upozoravaju da iako smanjenje društvenih interakcija smanjuje rizik od infekcije, postoje infekcije koje se mogu preneti čak i tokom veoma kratkog kontakta. Slično ponašanje je primećeno i kod ljudi. Prema istraživanju iz 2022. na 2.000 Amerikanaca starosti 55 i više godina, 75% ispitanika reklo je da se njihov društveni krug smanjio sa godinama, a skoro polovina (48%) je prekinula prijateljstva sa najmanje tri osobe u poslednje dve godine.

Iako manji društveni krug može smanjiti rizik od bolesti, potpuna izolacija donosi brojne zdravstvene probleme. Svetska zdravstvena organizacija proglasila je usamljenost ozbiljnom pretnjom po zdravlje, uporedivu sa pušenjem 15 cigareta dnevno. Dugotrajna izolacija je povezana sa anksioznošću, depresijom, oslabljenim imunološkim sistemom, srčanim oboljenjima, pa čak i smanjenim volumenom mozga.

Zaključak istraživanja sugeriše da je optimalno rešenje smanjenje, ali ne i potpuno eliminisanje društvenih interakcija, kako bi se postigao balans između smanjenja rizika od bolesti i očuvanja mentalnog zdravlja.

Zanimljivosti

Sajberhondrija, sindrom od kog pati sve više ljudi

Sajberhondrija je medicinski termin novijeg datuma koji označava neosnovanu eskalaciju anksioznosti u vezi sa zdravljem, nastalu upornim pretragama i čitanjem sadržaja o simptomima i bolestima na internetu.

Razlike između sajberhondrije i hipohondrije

Hipohondrija je anksiozni poremećaj čije su osnovne odlike strah i vjerovanje osobe da je oboljela od ozbiljnog tjelesnog oboljenja. Sličnost je u tome što u oba slučaja postoji prekomjerna zabrinutost za tjelesno zdravlje.

Međutim, sajberhondriju karakteriše ekscesivna upotreba interneta sa upornim i često nekontrolisanim pretragama informacija u vezi zdravlja čiji sadržaji potom izazivaju stres, uznemirenje i anksioznost. Očigledno, sajberhondrija je vezana za nove tehnologije, pa se često označava kao bolest modernog doba.

Uzroci sajberhondrije

Uzroci sajberhondrije nisu do kraja jasni, ali opšta sklonost ka brizi, hronični stres, iskustva sa bolestima (bilo lična ili člana porodice), već prisutna anksiozna ili depresivna stanja, jesu najčešći faktori koji povećavaju sklonost za razvoj sajberhondrije. Sa druge strane, laka dostupnost medicinskih informacija na internetu, ušteda vremena i novca zbog neodlaska kod ljekara, privatnost, i potreba za instant odgovorima podstiču pretraživanje interneta.

Veliki broj osoba koristi zdravstvene informacije sa interneta na adekvatan način. One nekada mogu pomoći da se identifikuje problem, pomoću njih se možemo informisati o načinu tretmana ili kome je potrebno obratiti se za pomoć.

Najčešće dobra informisanost dovodi do realnog sagledavanja problema i olakšanja, odnosno redukcije anksioznosti u vezi zdravstvenih smetnji.

Kod drugih, medicinske informacije dobijene putem interneta mogu izazvati potpuno suprotan efekat. One ih mogu zbuniti, uplašiti i uznemiriti jer saznanja o bolestima i simptomima mogu biti pogrešno protumačena. Na taj način može nastati uvjerenje da osoba ima ozbiljan zdravstveni problem, što pojačava anksioznost u vezi sa zdravljem. Pretrage se nastavljaju, a anksioznost eskalira dovodeći do narušavanja mentalnog zdravlja, opšte funkcionalnosti i kvaliteta života.

Teži put do dijagnoze

Postavljanje dijagnoze od strane laika na osnovu pogrešno protumačenih ili netačnih informacija sa interneta ili, još gore, pokušaji samoliječenja – predstavljaju ozbiljan problem.

Ljekarima je otežan rad jer pacijenti dolaze sa predubjeđenjem da imaju neku bolest i traže potvrdu i tretman umjesto pregleda i utvrđivanja faktičkog stanja. Pokušaji razuvjeravanja mogu biti zahtjevni i troše vrijeme ljekara koje bi moglo biti posvećeno drugim pacijentima. Nisu rijetke ni promjene ljekara zbog nepovjerenja i sumnji u vezi njihove kompetentnosti kao i neosnovano izlaganje brojnim dijagnostičkim procedurama.

Magazin

Preminuo Bora Čorba

Legendarni roker, frontmen grupe “Riblja čorba”, Bora Đorđević, preminuo je danas, 4. septembra, u 72. godini.

Bora je preminuo u bolnici u Ljubljani, gdje je bio smješten zbog ozbiljnih problema koje je imao sa plućima.

Zvanična stranica grupe “Riblja čorba” objavila je vijest o njegovoj smrti.

” Poštovani prijatelji, sa tugom i žalošću obavještavamo vas da nas je napustio naš prijatelj i brat, Borisav Bora Đorđević. Počivaj u miru dragi naš Boki. Borisav Bora Đorđević. 01.11.1952- 04.09.2024″, piše u objavi.

Poslednji put se u javnosti pojavio 1. jula, kada je održao poslednji koncert.

Borislav Bora Đorđević poznat i kao Bora Čorba je srpski pisac, pjesnik, glumac i rok muzičar, te frontmen benda Riblja čorba. Rođen je 1. novembra 1952. godine u Čačku. Mladost je proveo u Beogradu, a poslednje godine života, proveo je u Ljubljani.

Muzikom se bavi od trinaeste godine. Bio je član mnogih bendova u Čačku, a prve godine u Beogradu obilježio je rad sa grupama Zajedno, Hajduk Stanko i jataci i Suncokret. Od 1978. godine je frontmen benda Riblja čorba sa kojim je tokom više od četiri decenije rada snimio dvadesetak studijskih albuma, te objavio isto toliko snimljenih koncerata i kompilacija.

Bend Riblja čorba smatra se jednim od najznačajnijih rok bendova s ovih prostora. Njihovi albumu prodavani su i u više od pola miliona primeraka, a veliki uspjeh imali su i u inostranstvu. Održali su brojne koncerte u Americi i Australiji, a čak i mlađe generacije dobro znaju njihove najveće hitove.

Bora je objavio i desetak knjiga, a njegova zbirka poezije „Pusto ostrvo“ je 2018. godine osvojila nagradu Akademije „Ivo Andrić“.

Bora Đorđević je muzičku karijeru započeo 1965. godine u Čačku. Sa gitaristima Borkom Ilićem i Prvoslavom Savićem, te bubnjarem Acom Dimitrijevićem osnovao je bend koji se zvao Hermelini. Bora je svirao bas i pjevao, a uglavnom su nastupali u Čačku i okolnim mjestima. Prvi put su svirali u školi, a na repertoaru su bile popularne rok pjesme tog vremena. Nakon toga je pjevao i svirao u bendovima Dječaci sa Morave,Vjesnici ljubavi, Safiri i Čačanski plemići. U bendu Poslednji ostatak romantičnog svijeta (PORS) svirao je i pjevao sa Radomirom Mihajlovićem Točkom koji je kasnije postao popularan kao frontmen benda Smak.