Budžet Glavnog grada u narednoj godini iznosiće 164,2 miliona što je za 3,7 miliona više u odnosu na nacrt koji je objavljen tokom novembra.

Do uvećanja je došlo jer u narednoj godini Grad prenosi više sredstva nego što je to bilo prvobitno planirano pa su predlogom budžeta ona predviđena na 31.300.000 eura umjesto 28,6 miliona koja su bila projektovana nacrtom. U predlogu budžeta za narednu godinu mjesto je našao i milion eura koji je projektovan kao transfer od budžeta opština. U pitanju su sredstva koja Glavni grad očekuje od Opštine Zeta za gradnju puteva na toj teritoriji, a ona nisu bila predviđena nacrtom.

Na predlog budžeta Glavnog grada za narednu godinu stiglo je pozitivno mišljenje Ministarstva finansija. Ministarstvo je u mišljenju konstatovalo i prekoračenje limita budžetskog deficita za narednu godinu

Promotivno-edukativni događaj organizovan u okviru projekta Before Time – Empowering Women and Communities for Protection Against Cervical Cancer, koji se realizuje kroz Interreg VI-A IPA Program Croatia – Bosnia and Herzegovina – Montenegro 2021–2027, ponovo je skrenuo pažnju javnosti na važnost redovnog skrininga raka grlića materice. Uprkos dostupnosti preventivnih pregleda u svim domovima zdravlja u Crnoj Gori, veliki broj žena i dalje odlaže dolazak na pregled, iako je riječ o bolesti koja se može i spriječiti i otkriti na vrijeme.

Najnoviji podaci Onkološkog konzilijuma KCCG za 2023. godinu pokazuju da je čak 61% novodijagnostikovanih slučajeva otkriveno u inoperabilnom stadijumu, što znači da se većina pacijentkinja ljekaru javila tek kada je bolest već značajno uznapredovala. Kako ističe dr Ivana Nikčević Kovačević, specijalistkinja epidemiologije: „Ovaj podatak jasno govori da žene ne dolaze na vrijeme na preventivne preglede i da čekaju simptome bolesti, koji se javljaju tek u kasnim fazama.“

Organizovani nacionalni program skrininga raka grlića materice u Crnoj Gori obuhvata žene od 30 do 50 godina i zasniva se na HPV testu, danas najsenzitivnijoj metodi za otkrivanje rizika. Ukoliko je test negativan, sljedeći pregled radi se tek nakon pet godina, dok pozitivan nalaz zahtijeva dodatnu dijagnostiku – citologiju na tečnoj podlozi (LBC PAPA test), kolposkopiju ili biopsiju. U periodu od 2022. do 2025. godine testirano je 29.399 žena, a pozitivnih na HPV infekciju bilo je 13,32%, najviše među ženama uzrasta od 30 do 34 godine.

Premaligne promjene na grliću materice mogu se razvijati i do 15 godina prije nego što prerastu u karcinom, što ostavlja veliki prozor za njihovo rano otkrivanje i potpuno izlječenje.

„Kada se otkriju rano, liječenje je kratkotrajno, uspješno i sprječava nastanak bolesti. Čak i kod malignih tumora, rano otkrivanje znači jednostavnije terapijske procedure, bolju prognozu i veće šanse za izliječenje“, objašnjava dr Nikčević Kovačević.

Dok je skrining ključan za žene danas, vakcinacija protiv HPV-a predstavlja zaštitu za generacije koje dolaze. Preporučuje se da se djevojčice i dječaci vakcinišu prije 15. godine života, kako bi se spriječila infekcija virusom koji uzrokuje rak grlića materice. Kombinacija vakcinacije i skrininga najmoćnije je oružje u eliminaciji ove bolesti.

Rak grlića materice razvija se sporo i pruža mnogo prilika da bude otkriven na vrijeme – ali samo ako se žene redovno odazivaju na preventivne preglede.

„Briga o svom zdravlju počinje prvim korakom: odazovite se na poziv za skrining i ohrabrite druge žene u svojoj okolini da urade isto“, poručuje dr Ivana Nikčević Kovačević.

Zvanično je pušten u rad Agrosigurnost.me, prvi specijalizovani edukativni portal u Crnoj Gori posvećen bezbjednosti i zdravlju na poljoprivrednim gazdinstvima. Portal je realizovan od strane NVO Zetski forum, uz finansijsku podršku Opštine Zeta, kao odgovor na sve veće potrebe poljoprivrednika da na jednom mjestu imaju pouzdane informacije koje unapređuju sigurnost, zdravlje i uslove rada u ovom važnom sektoru.

Agrosigurnost.me ima za cilj da unaprijedi znanje i svijest o bezbjednosti u poljoprivredi, kroz praktične savjete, stručne smjernice, vizuelna uputstva i edukativne materijale dostupne svima. Portal je osmišljen kao centralno mjesto za informisanje poljoprivrednika, radnika na gazdinstvima, mladih iz poljoprivrednih škola i svih koji se bave ruralnim razvojem.

Platforma će se u narednom periodu intenzivno razvijati i redovno dopunjavati sadržajima iz oblasti OSH (Occupational Safety and Health) u poljoprivredi i šumarstvu – od bezbjednog rukovanja mašinama i hemikalijama, preko sigurnog rada sa životinjama, do klimatskih rizika, ergonomije, zaštite imovine i novih tehnologija. Posebna pažnja biće posvećena edukaciji, prevenciji povreda i promociji dobre prakse na poljoprivrednim gazdinstvima.

NVO Zetski forum, uz podršku Opštine Zeta, ovim projektom želi da doprinese stvaranju bezbjednijeg okruženja za rad poljoprivrednika i jačanju kulture zaštite na radu u ruralnim zajednicama. Portal je otvoren za saradnju sa svim institucijama, školama, organizacijama i pojedincima koji žele doprinijeti jačanju bezbjednosti i znanja na selu.

Agrosigurnost.me – edukacija za sigurnije gazdinstvo.